.jpg)
De rest van de maand januari staat voor mij in het teken van de balans tussen "denken aan" en "denken uit". Dit is direct ook de kern van visie achter Denkvrij coaching, maar waar gaat het over?
DENKEN AAN/UIT - in het kort
te veel van iets is nooit handig - vandaar dat het handig is een balans te vinden
veel mensen in onze maatschappij zijn primair gericht op ratio (denken)
te veel denken herken je aan piekeren, burn-out, overmatig kritisch zijn, een hoge lat, etc.
te weinig denken herken je aan bijvoorbeeld een bore-out, maar ook depressiviteit en overladenheid
als je een gezonde balans zoekt, helpt het om je denken 'op tijd' aan en uit te zetten
daarvoor zijn allerlei manieren en hierin kun je jouw eigen factoren vinden die een voor jou passende balans doen ontstaan en steeds weer kunnen doen terugveren naar je gezonde bandbreedte
Groot gebracht in vertrouwen op ratio
In de basis geloof ik dat een goede balans tussen wel en niet denken, je een veel gezonder mens maakt. Veel aspecten in onze de maatschappij doen een beroep op je denkende vermogen. Bovendien zijn wij er met elkaar in deze samenleving primair op gericht om vooral rationeel te zijn... Je actieve brein produceert verhalen en gedachten, maakt plannen, voert gesprekken, weet hoe je je belastingaangifte moet gaan regelen... Veel van ons leren om te vertrouwen op onze ratio.
Kracht van het denken (aan)
De kracht van ons denken is enorm! De stroming cognitieve gedragstherapie is hier bijvoorbeeld volledig op gericht. De trainingen rondom 'mindset' zijn allemaal rondom de kracht van je gedachten gebouwd. Op mijn bureau ligt zelfs een boekje "De kracht van gedachten" van Martijn Frijters. Ooit heeft een goede loopbaancoach mij dat boekje dan weer aangeraden.
Als je het maar denkt, dan moet alles kunnen lukken. En in sommige gevallen is dat ook werkelijk zo, maar zeker niet in alle gevallen. Toch kunnen we enorm veel leuke dingen met het denken doen.
Een kort rijtje om je denken bij AAN te zetten:
filosoferen over allerlei onderwerpen
brainstormen
gedachtenspelletjes doen
fantaseren en dagdromen
analyseren hoe iets in elkaar zit
plannetjes maken
braintraining
oplossingen bedenken
informatie tot ons nemen, sorteren, filteren
een coherent verhaal vertellen
herinneringen ophalen
Zo zijn er nog veel meer voorbeelden te noemen natuurlijk! Maar... slaan we soms ook niet een beetje door in onze gedachtenwereld?
Persoonlijk heb ik zelfs mijn hele voorgaande carrière gebouwd op de kwaliteiten van mijn brein... mijn 'coginitie'. "Ik voel me net een wandelend hoofd", riep ik dan vaak, "ik heb geen idee waarom ik überhaupt een heel lijf heb, want met alleen mijn hoofd kan ik ook prima mijn werk doen." Natuurlijk was ik me toen ook al bewust dat dat wel wat raar klonk, maar ik lachte het weg en maakte er iets luchtigs van. Echter, daarna ben ik jaren bezig geweest om (fysiek en mentaal) weer terug te veren van o.a. de brain-overload die hiermee tot stand kwam.
Als je denken té veel wordt
Verschijnselen die je zult herkennen als jouw denken wel eens doorslaat zijn o.a.
alles heel goed of zelfs perfect willen doen
overmatig kritisch worden naar jezelf en/of anderen
veel te veel gedachten verzamelen en het wordt een totale chaos in je hoofd, waardoor je niet meer tot actie over kan gaan of juist heel impulsief gaat handelen
veeleisend zijn naar je omgeving of naar jezelf, je wordt star en jij of de ander moet dan aan van alles voldoen
dwingende gedachten kunnen hierbij komen, dat je dingen gaat denken en daar niet meer mee kan stoppen. soms komen er zelfs handelingen bij die je perse moet doen
je legt de lat heel hoog op een bepaald gebied, mogelijk breidt zich dit op steeds meer terreinen uit
je continu onrustig, gestresst of zelfs angstig voelen
je ligt te piekeren in de nacht en/of raakt continu verstrikt in gedachten. misschien zelfs zo veel dat je helemaal niet meer aanwezig lijkt te zijn waar je bent (dissociatie)
Het belang van niet-denken
Waarmee niet iedereen is groot gebracht is het belang van niet-denken. Voor mij geldt dat dus zeker, en voor sommige mensen die ik in mijn praktijk zie ook... Vaak hebben we vanuit intuïtie of gewoonte wel wat dingen die hen helpen in balans te blijven, maar daarin zie je dat de weegschaal toch vaak te veel overhelt naar (leunen op) de denkwereld.
Wat is dan niet-denken?
Niet-denken omvat wat mij betreft alles dat geen actieve focus van je brein vraagt. Door dit te doen houd je je brein neurobiologisch gezien, gezond. Het is ontzettend belangrijk om regelmatig je focus (bijvoorbeeld de focus op presteren) los te laten en je brein te laten terugveren. Focus houdt je brein namelijk continu in een soort "online modus", waardoor op lange termijn overladenheid kan ontstaan (zie het symptomenlijstje hierboven).
Als je denken ongewenst uit staat
Als je denken dan ineens totaal uitschakelt, zonder dat je dat eigenlijk zelf wilde, brengt je juist ineens in een hele andere staat van zijn. Niet meer kunnen denken... help! Welke verschijnselen heb je dan?
een 'bewolkte' fase met een wazig hoofd, je kan je gedachten niet meer ordenen en het wordt een chaos
(extreme) vermoeidheid die lang blijft, steeds terugkomt of je ineens overvalt
je lichaam niet meer goed voelen en vervallen in allerlei fysieke klachten
richting depressiviteit, je niet meer kunnen motiveren en je erg down voelen (met vlagen van denken activeren en plotselinge uitschakelingen)
in een dissociatieve staat van zijn losgekoppeld zijn van de werkelijkheid en bijvoorbeeld vervallen in staren of een lege blik hebben
Het bewust opzoeken van niet-denken
Dit brengt ons weer terug bij het bewust opzoeken van niet-denken. Want het lijstje hierboven, daar wordt natuurlijk niemand blij van... Door je denken soms even uit te zetten, kan je brein echter heerlijk ontladen. Even niet focussen, waardoor je niet zo snel in de symptomen van hierboven hoeft te vervallen. Op tijd heen en weer schakelen brengt een balans. Je beweegt dan in een voor jou gezonde bandbreedte (een passend "cognitief ritme"), als het ware. Het denken inschakelen is voor veel mensen onder ons een eitje, maar juist het ontlasten van je ratio en het trainen hierin, maakt de golfbeweging noodzakelijk die je hard nodig hebt om juist je dénken op lange termijn te kunnen blijven gebruiken!
Een lijstje van mogelijkheden om niet-denken te trainen:
alles lichaamsgericht; zoals sporten, überhaupt bewegen, massage, warmte-koude ervaringen, etc.
dingen waarbij je handen werken; zoals creatief en/of beeldend bezig zijn, dingen maken, in de tuin werken, etc.
alles waarbij je 'in het moment' bent; zoals mindfullness, meditatie, qigong, sport, spelletjes, etc.
Vervolgens kun je voor jezelf een overzichtje maken van hoe jij je activiteiten afwisselt op een dag. Daarover in het volgende artikel een concrete oefening, dus houd dit blog in de gaten als je er nieuwsgierig naar bent.
Inspiratie uit boek - "Minder focus, meer effect"
Een enorme inspiratiebron voor de basis van Denkvrij (peilers denken aan/uit) en waardoor voor mij persoonlijk - toen ik dit las - puzzelstukken op z'n plek vielen, is het boek "Minder focus, meer effect" van neurowetenschapper Srini Pillay. Ik deel graag meer van de theorie vanuit dit boek, in het derde artikel binnen dit Balans-thema.
Heb je vragen naar aanleiding van dit verhaal? Wil je in contact komen met mij? Leuk! Dat mag allemaal. Stuur me een mail via eline [at] denkvrijcoaching.nl bel via de knop op deze website, of kijk eens op de Denkvrij instagram.