.jpg)
In de maand februari houd ik me bezig met een soort-van onderzoeksprojectje. Ik verdiep me in de verhouding die wij hebben met Taal, welke rol dit speelt in ons denken en welke invloed dat kan hebben op je persoonlijke groei.
Ik neem je mee in mijn ontdekkingen en zet e.e.a. op een rijtje - zodat niet alleen ik me verder kan verdiepen, maar jij ook! Via instagram deel ik vaker (en laagdrempeliger) dingen dan hier op de website, dus als je meer wil meekrijgen dan alleen in deze posts ben je daar aan het goede adres. Vragen, toevoegingen of opmerkingen zijn altijd welkom, vind ik leuk!
Waarom stilstaan bij taal?
Waarom eigenlijk de interesse in taal binnen de context van persoonlijke groei en de denkwereld?
Taal is 1 van de belangrijkste manieren om elkaar te begrijpen. Zo communiceren wij! En zo kunnen we elkaar dus ook totaal verkeerd begrijpen... En misschien zelfs ook onszelf, door taal die 'er in is geslopen', maar waar we ons niet eens meer van bewust zijn? Want:
Je kunt jezelf toespreken met taal, in gedachten of hardop, en dat heeft nogal veel invloed op hoe je in het leven staat en hoe je je gedraagt. Dus: heeft dat dan ook invloed op je eventuele groeiproces, zou je denken... Hoe dat kan, gaan we hopelijk ontdekken de komende maand!
Met taal kun je ontdekken, spelen, je uitdrukken. Het is leuk, interessant en... hoe je je taal gebruikt is beïnvloedbaar. Dus dat is wederom de moeite waard om te onderzoeken, toch?
Wat ook nog in mij op kwam is: in het werk als coach communiceer je natuurlijk de hele tijd met een ander, om diens ervaringen, gedachten, gevoel, belevingswereld, etc. zo goed mogelijk te leren begrijpen. Van daaruit kun je diegene oefeningen, andere perspectieven, tools, tips, etc. aanreiken om tot persoonlijke groei te komen. En wat gebruiken we hiervoor? Precies: taal.
Oorsprong van taal in een notendop
Goed, we beginnen maar eens bij het begin. De oorsprong van taal. Grappig genoeg heb ik de afgelopen dagen wat gezocht, en is er geen eenduidig antwoord over het ontstaan van taal. Het ligt er ook nogal aan hoe je "taal" als begrip wil kaderen. Wat ik in ieder geval te weten ben gekomen is:
Dieren communiceren met elkaar door gedrag te laten zien, neem bijen die met een dansje laten zien aan soortgenoten waar de nectar te vinden is. Of een stier die op een vijand afraast, om hem af te schrikken, en dus de grens van zijn terrein of kudde aan te geven... etc. Dit soort communicatie zouden we kunnen duiden als lichaamstaal en dat bestaat dus het langst.
Maar dieren communiceren ook met klanken, zoals een vogel die specifieke deuntjes fluit om verschillende dingen aan te geven. Verder is wikipedia altijd handig in zulke situaties. Die vertelt ons dat er meerdere theorieen zijn over het ontstaan van (gesproken) taal:
"Een van de geopperde mogelijkheden is dat de gesproken taal ca. 40.000 - 35.000 jaar geleden zou zijn ontstaan, dat wil zeggen tegelijk met de Paleolithische kunst."
"Anderzijds geloven sommige taalkundigen juist dat ook Homo erectus zo'n 1,5 miljoen jaar geleden al een vorm van taal kon produceren die sterk leek op de huidige menselijke taal" Maar blijkbaar zijn er ook veel weerleggingen gedaan van bovenstaande twee punten... Vervolgens gaan we verder:
"Er zijn ook sterke aanwijzingen dat de gesproken taal in ieder geval een stuk ouder is dan 35.000 jaar. Een breder gedragen opvatting is dan ook dat de gesproken taal minstens ca. 150.000 jaar geleden voor het eerst is ontstaan in Oost-Afrika."
"Andere taalkundigen, onder wie Steven Pinker, houden op grond van het idee van veel ouder archeologisch bewijsmateriaal (...) dat Homo habilis, de Neanderthalers of eventueel zelfs Australopithecus afarensis al een vorm van gesproken taal hadden. Dit zou betekenen dat de gesproken menselijke taal 2,5 tot 4 miljoen jaar of eventueel nog een tot enkele miljoenen jaren ouder is."
Kortom: we weten het niet precies en het blijft een onderwerp van studie voor mensen die zich daar jarenlang in kunnen onderdompelen. Laten wij het nu hierbij houden, want eigenlijk is het volgende misschien wel relevanter voor de context waarin wij ons nu verdiepen in taal.
Definitie van taal
Als definitie van taal zou ik willen hanteren de omschrijving die het heeft in de Van Dale:
taal (de; v(m); meervoud: talen) 1 spraakklanken waarmee je je gedachten en gevoelens aan anderen kenbaar maakt 2 spraakklanken van een bep. gemeenschap: de Nederlandse taal; in alle talen zwijgen volstrekt zwijgen 3 dat wat iem. zegt, zijn woorden: taal noch teken geven niets van zich laten horen 4 (in het algemeen) middel om gedachten en gevoelens kenbaar te maken: gebarentaal, lichaamstaal
Daarnaast vind ik het boeiend om taal te zien als een georganiseerde structuur van symbolen waarmee wij communiceren.
Want dat is wel wat de mensentaal uniek maakt, in vergelijking met bijvoorbeel de lichaams- en klanktaal die dieren gebruiken. Wij kunnen niet alleen complexere klanken uitspreken, maar deze ook steeds opnieuw combineren én van elkaar begrijpen binnen een georganiseerd systeem van al die symbolen. Kortom: wij kunnen met ons grote, bijzondere brein complexere dingen en kennen daardoor een veel bredere toepassing van taal. (en hierbij wil mijn brein dus meteen een hypothese maken over - maken wij het door deze mogelijkheid van onze brein soms ook juist niet moeilijker dan nodig...? Als in: "elk voordeel heeft z'n nadeel", zeg maar?)
Goed, met andere woorden komen we dan op:
lichaamstaal
beeldtaal
spreek- / klanktaal
schrijftaal
gebarentaal
Als je je meer wil verdiepen, dan is deze pagina met informatie en filmpjes van de NPO best interessant. Ook kun je van alles gaan lezen van Noam Chomsky, de beroemdste taalkundige van de wereld. Later, oa via instagram, zal ik nog wat meer tips delen over figuren die met taal & denken bezig zijn.
Wat is de functie van taal?
Taal heeft meerdere functies voor ons als mensen:
gedachten en gebeurtenissen te ordenen en uiten
onze emoties uiten, duiden en in een vorm gieten
met elkaar uitwisselen / elkaar begrijpen / communiceren
je onderscheiden van anderen en/of tonen dat je ergens bij hoort (denk bijv. aan jongerentaal, maar ook specifieke etnische talen)
en vast nog meer wat ik nu even niet kan bedenken, dus voel je vooral vrij om jouw eigen ingevingen naar mij door te sturen...
Wat spreekt de taal?
En wat voert die functies dan uit? Welke delen van je lichaam zijn erbij betrokken?
je lijf spreekt lichaamstaal
je mond spreekt spreektaal
je handen spreken met schrijftaal, gebarentaal of beeldtaal
En je hoofd verwerkt continu de taal:
er komt input van buitenaf (iemand praat tegen je, je leest, merkt of ziet iets, etc)
en/of er komt input van binnenin jezelf (gevoelens, gedachten, herinneringen)
er komt output van binnenuit naar buiten (zie hierboven)
Dus: WAAR is taal?
Een andere vraag die in mij op kwam is: WAAR is taal? Als in letterlijk, waar IS het? Mijn brein vindt het leuk zich zulke dingen af te vragen. Dat komt dan een beetje in de buurt van filosoferen, proberen met je denken de wereld te begrijpen... Wat er naar boven kwam:
in trillingen in de lucht (spreektaal en klanken)
op papier en op allerlei andere oppervlaktes (beeldtaal en schrijftaal)
in je lichaam
op het vizier van de ander die het ontvangt
in je hoofd, in je denken
Nou, we zijn begonnen en hebben al heel wat op een rijtje staan... Maar natuurlijk wakkert dit mijn nieuwsgierigheid alleen nog maar meer aan! Hoe is dat voor jou? Leuk om dit te lezen, of wil je andere dingen? Suggesties, vragen, tips zijn wederom allemaal welkom, leuk! Want leren doe je nooit alleen...
Nog veel meer vragen
Hebben alle talen dan 1 oorsprong? Ook een mooie vraag... Daar gaan we later gewoon op verder. Net zoals andere vragen die al op mijn lijstje staan; waaronder maar niet beperkt tot:
Is het waar of niet dat je jezelf (je belevingswereld) beïnvloedt door de taal die je tegen jezelf en anderen spreekt? Hoe kunnen we dat weten, is er bewijs voor?
Wat is dan wanneer helpend aan taal? Wat is juist beperkend of belemmerend aan taal? Welke therapeutische methoden houden zich bezig met taal en hoe dan?
Wat kunnen we hier allemaal van leren? Hoe vertalen we dit naar de praktijk, zodat we niet alleen veel te weten komen maar er ook echt iets mee kunnen?
Is het leuk en handig om over dit onderwerp meer te vertellen vanuit de theorie van de Schilden van de Innerlijke familie?
Welke voorbeelden ken ik uit mijn eigen praktijk? Zoals mensen die ineens met een hele andere toon zichzelf kunnen toespreken, met veel meer mildheid. Zo inspirerend, het gevolg van hun groeiproces. Ik zie het gebeuren en hoe kan dat dan?
Theoretisch gezien gaan overigens bij mij momenteel belletjes rinkelen rondom Neurolinguistisch Porgrammeren (NLP), Relational Frame Theory (RFT) en Psycholinguistiek, allemaal aanleidingen om nog meer te verdiepen en vooral te duiden... passen deze bij mijn visie en aanpak? RFT sowieso wel, want dat is onderdeel van Acceptance & Commitment Therapy, waar ik volledig achter sta... maar alles stap voor stap. En haha, misschien heb ik nu al wel genoeg input om een heel jaar vol te maken?
Wordt vervolgd! Blijf je meekijken?